@PHDTHESIS{ 2022:1174801370, title = {Pátu: Pó da memória e do conhecimento Tukano}, year = {2022}, url = "https://tede.ufam.edu.br/handle/tede/9355", abstract = "Pátu ni a´te pátugᵾ pũrîre suâ wetihara da´re ba´â weka wihake. Toho werãtirã tepũrire ᵾ´tẽma a´taropᵾre, do´kema pamoâmerã, pawema pawepᵾhᵾ merã. Toho wekera pátu moâ merã morẽma. A´tiro wekere ñamika ehẽtiro merã masirakahara nerẽnu ehâ tere ba´â duhi naîñima kᵾ nikᵾ porã merã. Nikᵾ porã nikarẽ sãma parâmera, ma´mi kura kahara, a´ka bihirã kura, yapatiri kura kahara tohonika ná peorã. A´peterore ná peñara ni´ma náre iñakusiâra. Basa nᵾmᵾri nikare ná peña merã a´meri tere siô do´kayu wese nita ná baya, kumûa, baserã ba´si diâkᵾ. Toho nika te merãta basema taha añuro masa e´katise, eheriporã añuse merã basa nᵾ´mᵾ yᵾrᵾoto nirã. Nikᵾ porã werohota, nika wi´í kahara werohota a´meri iñaseti, ukûseti weato nirã. Ñase ukûse, tᵾoñase marĩro merã niâto nirã. A´tiro niâro nirã te pátu merã basema a´pa nᵾ´mᵾ dᵾ´porore. A´te pátu a´ri U´mᵾko Ñekᵾpᵾ kᵾ a´ti pa´ti kahse niâ tehere bahureôgᵾti niñᵾ te´re bᵾa ba´â weke nirõwe. Toho wero ti pátu waharo masa bahauri waharo nisato ni ukûsetima masirãkahara. Kᵾ tᵾoñase tutuâro merã newaro kahara masare bahureôpᵾ. Te pátu kᵾ oãᵾ´pᵾri nikaro weparo. Kᵾ masise, tᵾoñase ehaka wese nirõ weparo. Kᵾpᵾ toho wekere a´to kateropᵾre masirakahara a´rã kumûa, bayaroa tere bᵾ´â ba´â wetihara bᵾkᵾra ná ukûsere ukû duhi naîñoma. Te merã toho wa´to, toho weiti nise wato nirã baseka wema a´te masise wa´kũ nᵾrᵾseti weato nirã. Te páture bᵾa ba´â werã a´te masise wahari wãmepeo basemi katiri waharo, ukûsetiri waharo, tᵾoñasetiri waharo, kumûari waharo, yaíari waharo, bayari waharo. Meho ne nipetirã meheta tere bokasama keoro nisetigᵾre, wesetigᵾre te bᵾkᵾrã masise beseparo. Heripõra baserãpᵾta toho ni noho waᵾsami nikᵾ niñᵾ wepᵾ a´pi toho wero a´tiro ni baseke bᵾa ba´âkare keoro wakaro weparo kᵾre maha. Toho base nokᵾ nirõre añuro waro weparo kᵾre maha kᵾ ᵾ´pᵾ tohota, masise tohota, tᵾoñase tohota wa merẽkaparo. Toho wero te tᵾoñaka, tᵾoñase masise ehaka, do´ke pehaka wese nirõwe. Kᵾ ᵾ´mᵾ oãᵾ´pᵾri nirõwe tohonika. Toho niseti wekata tere bᵾa ba´âkᵾ añuro ᵾ´pᵾre iña nᵾrᵾro ᵾ´â maha. Toho wetikare surise, matise, diípetise wa´sa ni masiôma bᵾkᵾrã. Ná masirakahara ye´pamasa masise a´meri masiôseti, masiôka, masitikere a´perã merã ukû wetihara ná kᵾokatike nirõ. Tohowero, toho a´tiro a´pese meheta nito ni masiôsetima ná kahara. Masisere kᵾoti, bo´kaᵾti nirã ná tere o´te, da´re ba´âseti weke ni.", publisher = {Universidade Federal do Amazonas}, scholl = {Programa de Pós-graduação em Antropologia Social}, note = {Instituto de Filosofia, Ciências Humanas e Sociais} }